Sau trận hòa trước Arsenal, cựu trung vệ Rio Ferdinand đăng dòng trạng thái “Người ta cứ bảo tôi rằng Bruno là vấn đề cơ đấy” lên Facebook cá nhân như một cách mỉa mai những người chỉ trích Bruno Fernandes. Hơn gần 4.000 bình luận với đa phần ngợi khen tiền vệ Bồ Đào Nha, vẫn có những bình luận đặt vấn đề “có lẽ MU sẽ chơi tốt hơn nếu không có ‘sự độc hại’ từ Fernandes”.
Bruno Fernandes là vậy, một cầu thủ gây tranh cãi không chỉ với cổ động viên, mà ngay cả những huyền thoại của CLB cũng có cái nhìn trái chiều về tiền vệ Bồ Đào Nha.
Bruno không thể và chưa từng là Kroos
Năm 2023, Kevin De Bruyne từng được yêu cầu xếp hạng tiền vệ sáng tạo hay nhất Premier League (không được chọn chính bản thân mình). Giữa ba ứng viên gồm Fernandes, Martin Odegaard và James Maddison, cầu thủ người Bỉ đã chọn Fernandes và nhận xét: “Anh ta là một cỗ máy sáng tạo”.
Câu trả lời này đương nhiên làm hài lòng nhiều người hâm mộ MU và Bồ Đào Nha, khi nó thể hiện “anh hùng trọng anh hùng”. Nhưng trong mắt những người không ưa Fernandes - trong đó có chính những fan Quỷ đỏ - đó lại chẳng khác lời khen đãi bôi vô thưởng vô phạt, hay thậm chí còn cho rằng đó là ảo tưởng De Bruyne muốn gieo rắc để Manchester United tiếp tục đặt niềm tin sai người.
Luận điểm của những người không đặt niềm tin vào Fernandes nằm ở tần suất mất bóng, chuyền hỏng nhiều của anh. Đầu mùa giải 2024, The Athletic ước tính Bruno Fernandes là cầu thủ để mất bóng nhiều nhất Premier League với trung bình khoảng 7 lần/trận. Số đường chuyền thành công của Bruno Fernandes theo chuyên trang Fbref đưa ra có thể khiến nhiều người giật mình: chưa khi nào vượt quá 76% trong một mùa giải.
Kể từ khi có mặt tại sân Old Trafford tháng 1/2020, tỷ lệ đường chuyền thành công của Fernandes theo từng mùa lần lượt là 70, 73.8, 73.8, 74.4, 72.5 và 75.8%. Đây là những con số nhìn qua rất thiếu thuyết phục, đặc biệt nếu so với kỷ lục một thập niên chuyền chính xác hơn 90% tại La Liga của Toni Kroos.
Nhưng cách so sánh này có những vấn đề. Đầu tiên là người được so sánh Kroos là cầu thủ nhiều năm mới có một, nằm trong số những người hay nhất lịch sử ở vị trí của mình. Tiếp đó là vai trò trên sân, khi Kroos chơi thấp hơn, ít phải trực tiếp tham gia tấn công hơn so với Fernandes. Kroos đảm nhiệm vai trò của một tay “chia bài” lão luyện, kiểm soát nhịp độ trận đấu ở vị trí tiền vệ kiến thiết lùi sâu trong khi Fernandes chơi cao hơn, trực diện hơn ở vị trí tiền vệ tấn công.
Trong bóng đá, không phải mọi đường chuyền đều có giá trị như nhau. Một đường chuyền ngang hoặc ngược lại có thể giúp giữ bóng trong chân nhưng không tạo ra đột biến. Ngược lại, một đường chuyền xé toang hàng phòng ngự có thể dẫn đến bàn thắng, đồng thời cũng có nguy cơ bị chặn hoặc sai địa chỉ. Fernandes, với vai trò của một tiền vệ công, luôn đặt mình vào tình huống phải mạo hiểm như vậy.
Hãy thử nhìn vào các con số thống kê đường chuyền thành công sau mà không nói tên chủ nhân của nó: 78,2, 76,1, 73,6, 75,4, 74,6, 73,3, 75,4 và 77,3%. Dù có khá hơn Bruno Fernandes, nhưng rõ ràng cũng chưa từng chạm tới mốc 80% số đường chuyền thành công. Vậy nếu biết đó là tỷ lệ chuyền thành công tại Premier League trong màu áo Manchester City của Kevin De Bruyne, bạn có còn nghĩ đó là thông số của một tiền vệ trung bình thay vì tiền vệ công hay bậc nhất lịch sử giải đấu?
Fernandes chắc chắn không phải một cầu thủ hoàn hảo, và vào những ngày xấu trời đội bóng thậm chí giống như chấp một người trên sân. Khi ấy, anh có thể liên tục làm mất bóng, chuyền sai địa chỉ và sút như chỉ để … lấy thông số hoặc cầu may. Và tệ hơn, có thể thái độ của anh ta càng làm người xem khó chịu: cau có với đồng đội, luôn miệng phân bua với trọng tài.
Nhưng nhìn lại cả quá trình từ khi Fernandes đến Manchester United, sẽ chẳng phải quá lời nếu thừa nhận anh là cầu thủ chơi hay nhất và quan trọng nhất của Quỷ đỏ nửa thập niên vừa qua. Dù gia nhập đội sau Luke Shaw đến gần 6 năm, như Bruno Fernandes lại có số lần gia sân tại Premier League nhiều hơn cả hậu vệ người Anh - thông số cho thấy sự bền bỉ, ít gặp chấn thương hay thẻ phạt của ngôi sao Bồ Đào Nha.
Theo Opta, kể từ khi ra mắt Manchester United, anh đã có 61 bàn và 48 kiến tạo trong 186 lần ra sân tại Premier League. Cùng thời điểm đó, chỉ hai cầu thủ Son Heung-min (124 bàn và kiến tạo) và Mohamed Salah (177 bàn và kiến tạo) có nhiều đóng góp hơn con số 109 bàn và kiến tạo của Fernandes.
Cần có thêm những Fernandes
Dưới thời Ole Gunnar Solskjaer, Manchester United chơi phản công hiệu quả và không phải ngẫu nhiên cũng là giai đoạn Bruno Fernandes tỏa sáng rực rỡ nhất. Khi đội hình MU còn những cầu thủ tốc độ cao để khai thác khoảng trống Marcus Rashford và Anthony Martial, Bruno trở thành một vũ khí cực kỳ lợi hại. Anh có thể chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công chỉ bằng một đường phất bóng, và nhiều khi trực tiếp băng lên từ tuyến hai để khai thác các khoảng trống.
Vấn đề của Manchester United và Bruno Fernandes nằm ở việc đội bóng không có những mảnh ghép phù hợp ở tuyến giữa để giúp Bruno phát huy tối đa khả năng. De Bruyne từng tỏa sáng rực rỡ trong vai trò sáng tạo, bởi anh biết việc thu hồi bóng, tổ chức lối chơi từ dưới đã được Fernandinho và sau này là Rodri đảm nhiệm.
Trong khi đó, những cộng sự của Bruno trong vài năm qua đều là những tên tuổi nhưng gặp những vấn đề khác nhau dẫn tới việc hàng tiền vệ thiếu sự ổn định cần thiết. Paul Pogba thi đấu phập phù, thường xuyên làm bạn với phòng y tế; trong khi cả Casemiro và Christian Eriksen đều tới Old Trafford khi đã ngoài 30 và sớm bị bào mòn ở giải đấu được xem là khắc nghiệt nhất hành tinh.
Hệ quả là Fernandes một mình phải gánh nhiều trách nhiệm: từ tổ chức, dẫn dắt lối chơi, kéo bóng cho đến cả ghi bàn. Erik Ten Hag từng nhìn ra vấn đề, nhưng phương án đưa về Frenkie De Jong để làm cầu thủ tổ chức lối chơi năm lần bảy lượt thất bại. Nếu có được De Jong, Fernandes sẽ được giải phóng khỏi nhiều vai trò và toàn tâm toàn ý hơn trong khâu tấn công.
2024/25 là mùa giải thảm họa của Manchester United, và phong độ của Fernandes với 14 bàn và kiến tạo tại Premier League có lẽ là một trong những điểm sáng hiếm hoi. Sự thật rằng nếu không có anh trên sân, quá khó để tìm một ứng cử viên có thể đặt niềm tin để ghi bàn trong số những Alejandro Garnacho, Rasmus Hojlund và Joshua Zirkzee.
Và không chỉ là niềm hy vọng còn sót lại trên sân, Bruno Fernandes còn thể hiện sự tin cậy ở ngoài sân cỏ. Khi các nhân viên Manchester United bị tập đoàn INEOS cắt bỏ nhiều phúc lợi cơ bản, anh đã có nghĩa cử đứng ra đề xuất được thanh toán cho họ bằng tiền túi nhưng bị từ chối. Khi một số nhân viên quen thuộc bị sa thải, anh trực tiếp gọi điện để an ủi động viên. Cách đây vài tuần, anh cũng đứng ra tổ chức một bữa ăn giữa các thành viên trong đội nhằm tạo sự đoàn kết trong giai đoạn tăm tối.
Không phải ngẫu nhiên sau trận hòa trước Arsenal, HLV Ruben Amorim tuyên bố: “Chúng tôi cần thêm nhiều Bruno nữa. Không chỉ với chất lượng, cá tính mà cả tần suất có mặt đều đặn như cậu ấy đều cực kỳ quan trọng ở giải đấu này. Cậu ấy có thể vẫn mắc một số sai lầm, nhưng luôn là người mang tính quyết định, dù có bóng hay không. Cậu ấy luôn có mặt trong những thời điểm quan trọng. Đôi khi, Bruno có thể thể hiện sự thất vọng, điều đó có thể gây bất lợi cho chính cậu ấy hơn bất kỳ ai khác. Nhưng cậu ấy luôn sẵn sàng ra sân, có thể chơi ở nhiều vị trí khác nhau, và khi chúng tôi cần một bàn thắng hay một pha kiến tạo, cậu ấy luôn ở đó. Cậu ấy là một tấm gương rất tốt cho các cầu thủ khác”.
Dù yêu hay ghét, không ai có thể phủ nhận Bruno Fernandes là một trong những người cống hiến nhiều nhất cho Manchester United suốt những năm qua. Khi đội bóng chìm trong khủng hoảng, Fernandes vẫn là người hiếm hoi thể hiện được giá trị của bản thân.
Và có lẽ, thay vì đặt câu hỏi liệu Manchester United có thể tốt hơn nếu không có anh, câu hỏi đúng đắn hơn là: “Nếu không có Bruno, giờ này Manchester United đang ở vị trí nào?”
